Dzwon Zygmunta w archiwach Radia Kraków

Jest świadkiem czterystu dziewięćdziesięciu dziewięciu lat polskiej historii. Obwieszcza wielkie, piękne i straszne momenty - a jego brzmienie rozpoznają wszyscy krakowianie. Jeszcze niedawno był największym polskim dzwonem - dopóki w 1999 roku nie przewyższył go masą i rozmiarem licheński dzwon Maryja Bogurodzica. Nadal jednak Zygmunt pozostał dzwonem najpopularniejszym.
Skąd wziął się w Katedrze Wawelskiej?

- W roku 1520 pochodzący z Norymbergi ludwisarz Hans Behem, w swojej pracowni znajdującej się poza murami miasta, odlał na zlecenie królewskie dzwon przeznaczony dla Katedry Wawelskiej, bardzo kosztowny, ogromny odznaczający się pięknym brzmieniem - mówił badacz dziejów Krakowa, profesor Jan Małecki, który o Zygmuncie opowiadał Romanie Bobrowskiej w 1996 roku.

Dzwon Zygmunt został zawieszony na wieży katedralnej 499 lat temu - dziewiątego lipca 1521 roku. Miał być symbolem potęgi kraju i króla - dlatego zostały na nim odlane herby Polski i Litwy, - A oprócz tego wizerunek św. Stanisława, patrona korony i św. Zygmunta, patrona króla. Dzwon nazwano imieniem króla - Zygmunt.

Napis łaciński na Zygmuncie głosił, że "król kazał wykonać ten dzwon wielkością godny umysłu, uczynków i dzieł swoich". Jak tłumaczył profesor Małecki, takie "podkreślanie swoich zasług" było typowe dla epoki renesansu. Zygmunt to także symbol potęgi polskich ludwisarni - mówił w 1970 roku na antenie Radia Kraków doktor inżynier Dominik Syryjczyk z Politechniki Krakowskiej: - Ciężar królewskiego Zygmunta wynosi 8 ton, wysokość 1 m 93 cm, a średnica 2,5 m. Do rozruchu potężnego dzwonu potrzeba 6 silnych mężczyzn.

Rozkołysanie Zygmunta wymaga sporej siły, a przywilej bicia w ten dzwon ma jedynie około trzydziestu pięciu dzwonników, wśród nich jest jedna kobieta. Bicie w ten najsłynniejszy polski dzwon to ciężka, ale bardzo ważna dla krakowian praca. Tak o Zygmuncie mówił historyk Antoni Franaszek w audycji Radia Kraków z 1987 roku: - Wcześnie zauważyłem, że spokojny rok krakowski dzielą dni, kiedy dzwoni Zygmunt i że w życiu miasta odgrywa on ważną rolę. Na Boże Narodzenie, na Wielkanoc, na Boże Ciało dzwonił z zasady. Wtedy szły na Wawel tłumy w świątecznym weselu i słyszały jego głos napędzający ulice miasta. Już w przeddzień mawiano w Krakowie, że Zygmunt będzie dzwonił i gdy spodziewano się go usłyszeć, otwierano okna, by jego dźwięk wpłynął do mieszkania, jakby przynosząc błogosławieństwo życiu. Bardzo rzadko dzwon dzwonił niespodziewanie - podkreślał Antoni Franaszek.

Obwieszczał w ostatnim stuleciu między innymi śmierć marszałka Józefa Piłsudskiego, wybór Jana Pawła II na papieża, przystąpienie Polski do Unii Europejskiej, katastrofę samolotu rządowego w Smoleńsku, przybycie papieża Franciszka na Wawel, śmierć kardynała Franciszka Macharskiego, pożar katedry Notre Dame w Paryżu, a ostatnio - dzwonił podczas modlitwy o ustanie pandemii COVID-19.

Dzwon Zygmunt jest dostępny dla zwiedzających, którzy chcieliby się zetknąć z tym liczącym pół wieku historycznym artefaktem.

Dotknięcie serca dzwonu ma podobno przynosić szczęście - przypominamy tylko o dezynfekcji rąk.

Martyna Masztalerz/sp

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.

Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]

Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na Facebooku  oraz Twitterze.

Zastrzegamy sobie prawo publikacji wybranych opinii.