„Tak” dla rozwoju kombinatu w Nowej Hucie, ale nie kosztem czystego powietrza i miejsc pracy - to główny wniosek z raportu Krakowskiego Alarmu Smogowego, który podsumował rok działań wokół przyszłości tego terenu. Raportowi towarzyszy 12 rekomendacji dla władz miasta, nad którymi przez ostatni rok pracowali eksperci i mieszkańcy.
"Nie" dla Strefy Przemysłowej
Zaczynając od mocnej liczby: Krakowski Alarm Smogowy policzył, że znajdujące się na terenie kombinatu zakłady przemysłowe mogą produkować rocznie taką ilość szkodliwego pyłu PM10, jaka odpowiada emisji z 4711 kopciuchów.
Zdajemy sobie sprawę, że są to wartości maksymalne, które mogłyby wystąpić, gdyby 47 instalacji funkcjonowało w pełnym wymiarze. Ze względu na fakt zatrzymania wielkiego pieca i koksowni, obserwujemy spadek wartości pyłów produkowanych przez zakłady w ostatnich latach. Jednak gdyby powstała tu Strefa Przemysłowa istniałoby duże ryzyko, że byłoby tak źle, jak kilka lat temu, a nawet gorzej
- tłumaczy Ewa Lutomska z Krakowskiego Alarmu Smogowego.
Kolejna liczba: aż 81 procent nowohucian poparło pomysł nowoczesnego i niskoemisyjnego przemysłu, sprzeciwiając się jednocześnie utworzeniu Strefy Przemysłowej.
Dlaczego taka strefa byłaby groźna dla Krakowa? W raporcie czytamy: „Jej utworzenie stanowi zagrożenie dla jakości powietrza, którym oddychają mieszkańcy Krakowa. Firmy funkcjonujące w takiej strefie nie muszą przestrzegać standardów dotyczących ochrony środowiska, w tym ochrony powietrza. (…). Na skutek konsultacji społecznych i nacisku mieszkańców udało się doprowadzić do sytuacji, w której zarówno krakowski magistrat i firmy działające na terenie Kombinatu nie są zainteresowani pracami nad utworzeniem takiej strefy”.
Powstrzymanie pomysłu tworzenia Strefy Przemysłowej to spory sukces, wynikający z podjętego dialogu społecznego. Sukces ten zawdzięczamy mieszkańcom Nowej Huty, którzy aktywnie uczestniczyli w organizowanych przez nas debatach
- cieszy się Lutomska.
Od kontroli po zieloną infrastrukturę
Okazało się, że mieszkańcy Nowej Huty wspierają usługowo-przemysłowy charakter tego terenu, oczekując czystego i ekologicznego biznesu zapewniającego miejsca pracy. Aby wzmocnić aspekt obywatelskiego nadzoru opracowaliśmy interaktywną mapę zanieczyszczeń emitowanych przez firmy działające na terenie kombinatu
- dodaje Martyna Jabłońska z Krakowskiego Alarmu Smogowego.
Ale nie tylko liczby są w raporcie istotne - zawiera on 12 rekomendacji. Czego dotyczą? KAS zaleca kontynuację dialogu (konsultacje społeczne), rozwój monitoringu wizyjnego, dzięki któremu mieszkańcy zyskają większą kontrolę nad terenem, badania gruntu czy rozwój innowacyjnego i czystego przemysłu. Następna rekomendacja to rezygnacja z pomysłu powstania Strefy Przemysłowej. KAS uważa, że taki zapis powinien pojawić się w ramach miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Równie ważne jest powołanie zespołu eksperckiego, który zająłby się transformacją zakładów na terenie kombinatu (w perspektywie długoterminowej). Poza tym: regularne badania jakości powietrza, gleby i wody oraz wpływu działalności przemysłowej na zdrowie mieszkańców; rozwój niskoemisyjnego przemysłu; wspieranie innowacyjnych firm technologicznych i badawczo-rozwojowych, które mogą stworzyć nowe miejsca pracy dla lokalnej społeczności.
Na liście rekomendacji znalazły się też: stworzenie planu zagospodarowania przestrzennego, który uwzględni przestrzeń usługową, rekreacyjną, infrastrukturę dla rozrywki i sportu, przestrzeń dla edukacji i kultury; podtrzymanie tożsamości dzielnicy, ale też ustalenie prawnej odpowiedzialności za remediację terenów poprzemysłowych. I, na koniec - inwestycje w odnawialne źródła energii (fotowoltaika, infrastruktura wodorowa).
Pełna treść raportu na stronie Krakowskiego Alarmu Smogowego: https://krakowskialarmsmogowy.pl/wp-content/uploads/2024/12/Skrot_Raport_Rekomendacje-dotyczace-rozwoju-terenu-Kombinatu_Krakowski-Alarm-Smogowy.pdf
Rekomendacje KAS tutaj: https://krakowskialarmsmogowy.pl/wp-content/uploads/2024/12/Raport_Rekomendacje-dotyczace-rozwoju-terenu-Kombinatu_Krakowski-Alarm-Smogowy.pdf