• A
• A
• A

80. rocznica wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu KL Auschwitz-Birkenau. Relacja

• Natalia Feluś
• date_range Dzisiaj 06:00 ( Edytowany Dzisiaj 16:26 )

Fot. . PAP/Jarek Praszkiewicz

27 stycznia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Tego dnia 80 lat temu Armia Czerwona wyzwoliła obóz Auschwitz. Stał się on symbolem zbrodni popełnionej przez Niemców na Żydach. To także miejsce kaźni Polaków, Romów i osób innych narodowości.

80. rocznica wyzwolenia obozu Auschwitz - Birkenau. Zakazy i spore utrudnienia w Krakowie i Oświęcimiu

Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 roku, by więzić w nim Polaków. Dwa lata później utworzyli Auschwitz II-Birkenau, w którym wybudowali infrastrukturę do zabijania na masową skalę Żydów - komory gazowe i krematoria. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć kilkudziesięciu podobozów, w których wykorzystywano więźniów w niewolniczej pracy.

W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, w tym około 1 mln Żydów. Zginęło też 70 tys. Polaków, 21 tys. Romów, 14 tys. sowieckich jeńców wojennych i około 12 tys. więźniów innych narodowości, między innymi Czechów, Białorusinów, Jugosłowian, Francuzów, Niemców i Austriaków.

• 18:55

  Poruszającym akcentem zakończyły się uroczystości na terenie byłego nazistowskiego zagłady Auschwitz-Birkenau - wspólną modlitwą duchownych różnych religii i wyznań (kadisz i Psalm 42).

  W obchodach 80. rocznicy wyzwolenia byłego niemieckiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau wzięło udział 62 byłych więźniów - podało w podsumowaniu wydarzenia Muzeum Auschwitz-Birkenau.
  Spodziewano się 50 byłych więźniów, jednak 12 dotarło do Oświęcimia jako członkowie delegacji zagranicznych.

• 17:56

  Kończą się obchody 80. rocznicy wyzwolenia byłego nazistowskiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau. Na koniec głos zabrał Piotr Cywiński, dyrektor Muzeum Auschwitz: "„Gdy byłem dzieckiem, mówiłem jak dziecko, czułem jak dziecko i myślałem jak dziecko. Kiedy stałem się mężczyzną, wyzbyłem się tego, co dziecięce, poza pamięcią. Ona powstaje z najwcześniejszych nawet doświadczeń. Pamięć i doświadczenie są tym, co powinniśmy przemyśleć. Zrozumiałem to, kiedy dorosłem, a najbardziej w tym miejscu. Nigdzie bardziej nie dorosłem".

• 17:53

  "Jest tylko jedna rasa ludzi, a ideologia rasizmu jest wymyślona" - dodał Leon Weintraub.

• 17:35

  
  Ważne słowa do młodych skierował Leon Leon Weintraub, który ocalał z Auschwitz-Birkenau. W swoim przemówieniu podczas obchodów 80. rocznicy wyzwolenia obozu mówił: "Bądźcie uczuleni na wszelkie przejawy nietolerancji". Weintraub podkreślił, że dzisiejszy cyfrowy świat jest pełen pułapek, szczególnie dla młodych ludzi.

• 17:31

  W ciągu czterech i pół lat istnienia obóz Auschwitz-Birkenau przeszedł metamorfozę - mówiła jedna z ocalonych Janina Iwańska. Podczas obchodów 80. rocznicy wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady, przypomniała, jak stał się fabryką śmierci. Swoje poruszające wystąpienie zakończyła cytując słowa Stanisław Lema - "Wojna i chaos mogą się zacząć wszędzie. Uciekać więc nie będzie gdzie i po co".

• 17:02

  
      W tamtym czasie byliśmy ofiarami w moralnej próżni - mówi o Holokauście Tova Friedman, była więźniarka obozu Auschwitz-Birkenau.
      Tova Friedman podkreśliła, że dzisiaj wszyscy mają obowiązek nie tylko pamiętać, ale także ostrzegać i uczyć, że "nienawiść rodzi więcej nienawiści, a zabijanie więcej zabijania". "Naszą zemstą było zbudowanie silnego kraju żydowskiego i zakładanie naszych rodzin w pokoju, ale 80 lat po wyzwoleniu świat znów pogrążył się w kryzysie" - dodała.
      Zdaniem Tovy Friedman judeochrześcijańskie wartości zostały przyćmione na całym świecie przez uprzedzenia, strach, podejrzliwość i ekstremizm.
      "A szerzący się wśród narodów antysemityzm jest szokujący dla nas, naszych dzieci i wnuków" - zaznaczyła w przemówieniu z okazji 80. rocznicy wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau.

• 16:41

  Nie bójmy się rozmawiać o problemach, które dręczą tak zwane ostatnie pokolenie - zaapelował Marian Turski. Były więzień obozu Auschwitz-Birkenau mówił o tym podczas  obchodów 80. rocznicy wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego.

  Marian Turski wezwał, żeby nie bać się przeciwstawiać teoriom spiskowym mówiącym o tym, że "wszystko co złe na świecie jest skutkiem zawiązania spisku przez nieokreślone grupy społeczne". "A Żydzi są tu często wymieniani" - podkreślił.

• 16:24

  - Powinniśmy nieustannie pamiętać o tych, którzy nie przeżyli Zagłady - mówił Marian Turski podczas uroczystości Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu na terenie byłego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. W trakcie swojego przemówienia Marian Turski poprosił zebranych o minutę ciszy, aby uczcić ofiary Zagłady.

• 16:23

  W namiocie ustawionym przed historyczną bramą główną byłego obozu Auschwitz II-Birkenau trwa główna ceremonia 80. rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu. Uczestniczy w niej 50 byłych więźniów.

  Przemówień ocalałych słuchają wysłannicy z 61 krajów i organizacji międzynarodowych reprezentowanych na uroczystości.

  Podczas uroczystości zabrzmią utwory czterech kompozytorów, którzy trafili do Auschwitz. Później zmówione zostaną modlitwy. Rozpocznie je dźwięk szofaru, baraniego rogu używanego przez Żydów podczas wydarzeń religijnych. Uroczystość zwieńczy oddanie hołdu ofiarom.

• 16:17

  „Na nowej wystawie głównej w Muzeum Auschwitz nie będzie multimedialnych fajerwerków”

• 16:02

  Na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obowu Auschwitz-Birkenau właśnie rozpoczynają się główne uroczystości 80. rocznicy wyzwolenia.

• 15:01

  "Fotografia odegrała kluczową rolę w zachowaniu pamięci o ofiarach Holokaustu"

• 14:42

  Kanclerz i prezydent Niemiec na obchodach 80. rocznicy wyzwolenia nazistowskiego obozu Auschwitz. Przyjazd najważniejszych przedstawiciele władz kraju ma pokazać, że Niemcy pamiętają o zbrodniach popełnionych przez ich przodków.

  Informacje o rocznicy i dzisiejszych obchodach oraz filmy i reportaże przypominające, co działo się w hitlerowskim obozie podczas drugiej wojny światowej, są we wszystkich ważnych niemieckich mediach. Często pojawiają się obok relacji z weekendowego wiecu AfD, na którym amerykański miliarder Elon Musk mówił o potrzebie zapomnienia dawnych niemieckich win.

  Do Oświęcimia przyjechali nie tylko kanclerz Olaf Scholz i prezydent Frank-Walter Steinmeier. Są też: przewodnicząca Bundesratu Anke Rehlinger i wiceprzewodnicząca Bundestagu Petra Pau, a także wicekanclerz Robert Habeck i minister finansów Jörg Kukies.

• 14:40

  Pamięć o potwornościach przeszłości to bardzo ważna odpowiedzialność; podtrzymując ją dbamy o teraźniejszość i kształtujemy naszą przyszłość - podkreślił król Karol III w Centrum Społeczności Żydowskiej na krakowskim Kazimierzu, gdzie przybył, by spotkać się z ocalałymi z Holokaustu i wolontariuszami.

  Uczestnicy poniedziałkowego spotkania z królem to członkowie krakowskiej społeczności żydowskiej, wśród nich ocalali: Zofia Radzikowska, Bernard Offen i Ryszard Orowski, którego Karol, jako Książę Walii, poznał 23 lata temu podczas swojej drugiej wizyty w Polsce. Zwiedzanie wówczas krakowskiego Kazimierza, spotkanie z Żydami, którzy przeżyli II wojnę światową, wywarły na następcy tronu głębokie wrażenie i stały się inspiracją do powstania Centrum Społeczności Żydowskiej w Krakowie.

  Monarcha zauważył w poniedziałek, że niestety liczba osób, które przetrwały Holokaust spada wraz z upływem czasu. "Odpowiedzialność pamięci spoczywa zatem o wiele bardziej na naszych ramionach i na ramionach pokoleń, które jeszcze się nie narodziły. Sama pamięć o potwornościach przeszłości pozostaje bardzo ważną odpowiedzialnością, utrzymując ją informujemy naszą teraźniejszość i kształtujemy naszą przyszłość" - powiedział Karol III.

  "Tutaj, w Krakowie, z popiołów Holokaustu społeczność żydowska odrodziła się, i nie ma lepszego symbolu tego odrodzenia niż Centrum Społeczności Żydowskiej, w którym zgromadziliśmy się dzisiaj" - dodał.

• 14:40

  O 16 rozpoczną się główne obchody 80. rocznicy wyzwolenia byłego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau. Królowie, prezydenci, premierzy i ministrowie z ponad 50 krajów świata gromadzą się już w namiocie na terenie byłego obozu Auschwitz-Birkenau II.

• 12:38

  "80. rocznica jest tą ostatnią okrągłą, kiedy możemy ją spędzać z widoczną jeszcze grupą Ocalałych z Auschwitz - mówi Paweł Sawicki z @MuzeumAuschwitz. 4 byłych więźniów przemówi po g. 16. Do relacjonowania wydarzenia zgłosiło się 1100 dziennikarzy z 48 krajów.@RadioKrakow pic.twitter.com/oxAGFRBfWx

  — Natalia Feluś (@nataliafelus) January 27, 2025

• 12:38

  „Jeżeli płynie jakaś lekcja z Auschwitz, Holokaustu to taka: brońmy człowieczeństwa”

• 12:24

  Ukraiński prezydent przybył do Polski na obchody 80. rocznicy wyzwolenia nazistowskiego obozu Auschwitz. Wcześniej złożył hołd pomordowanym Żydom w ukraińskiej stolicy. Wołodymyr Zełenski przed wyjazdem do Polski złożył wieniec w Babim Jarze - kijowskim miejscu masowych hitlerowskich mordów. Jak napisał w swoich mediach społecznościowych, zbrodnia Holokaustu nigdy nie powinna się powtórzyć, ale niestety, pamięć o Holokauście z czasem słabnie, a zło, które próbuje zniszczyć życie całych narodów, wciąż istnieje na świecie.

  Administracja prezydenta Zełenskiego przekazała, że przyjechał on już do Polski i weźmie udział w rocznicowych uroczystościach wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz-Birkenau. Podczas wizyty w Polsce planowane jest spotkanie Wołodymyra Zełenskiego z przewodniczącym Rady Europejskiej Antonio Costą oraz prezydentem Francji Emmanuelem Macronem.

• 12:07

  Jak podkreślił wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar, małopolskie służby, straże i instytucje dokładają wszelkich starań, aby obchody przebiegały godnie i bezpiecznie dla wszystkich uczestników.

  Przekazał, że w zabezpieczeniu głównych uroczystości weźmie udział ok. 1,7 tys. policjantów, 600 radiowozów, dwa śmigłowce, ponad 200 strażaków i 50 pojazdów Państwowej Straży Pożarnej.

• 12:04

  Do byłego obozu Auschwitz-Birkenau zaczynają przybywać pierwsze delegacje państw biorących udział w dzisiejszych obchodach, a także dziennikarze z całego świata - 1100 z 48 krajów. Gromadzą się właśnie przed obozem Auschwitz-Birkenau II w Centrum Prasowym znajdującym się tuż obok namiotu, gdzie odbędą się główne obchody. Tam zasiądzie około 3 tysięcy uczestników dzisiejszego wydarzenia. Przede wszystkim pięćdziesięcioro ocalałych, którzy są najważniejszymi gośćmi.

• 10:47

  Pierwsza część obchodów 80. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau już się zakończyła. Ocalali wraz z dyrekcją Muzeum oraz w obecności Prezydenta Polski złożyli znicze i kwiaty przed Ścianą Śmierci przy bloku nr 11 na terenie Miejsca Pamięci. Teraz do byłego obozu Auschwitz-Birkenau II zjeżdżają dziennikarze z całego świata, a także pierwsze delegacje państw biorących udział w dzisiejszym wydarzeniu.

• 10:46

  Najważniejszym punktem dzisiejszych obchodów 80. rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu Auschwitz będzie głos ocalałych. Około 50 byłych więźniów weźmie udział w popołudniowej ceremonii. To oni powitają około trzech tysięcy uczestników uroczystości, w tym delegacje niemal 60 państw i organizacji międzynarodowych, wśród których będą koronowane głowy oraz prezydenci i premierzy. Ocalali wygłoszą główne przemówienia.

  - Gdy nikogo z nich już nie będzie, to będzie miało zupełnie inny wymiar - mówił na antenie Radia Kraków dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau Piotr Cywiński. Podkreślał, że są już takie miejsca pamięci, gdzie wydarzenia odbywają się bez udziału ocalałych, bez byłych więźniów.

• 10:12

  Byli więźniowie Auschwitz: Janina Iwańska, Tova Friedman i Leon Weintraub, zabiorą głos w poniedziałek po południu podczas głównej uroczystości 80. rocznicy wyzwolenia Auschwitz. Uczestników ceremonii powita Marian Turski, także ocalały z Auschwitz.

  Główna ceremonia rocznicowa rozpocznie się o godzinie 16 w namiocie ustawionym przed historyczną brama główną byłego niemieckiego obozu Auschwitz II-Birkenau. Zgromadzi około 3 tys. osób, wśród których będą reprezentanci około 60 państw i organizacji międzynarodowych.

  Oprócz ocalałych podczas uroczystości głos zabiorą także przewodniczący Światowego Kongresu Żydów Ronald Lauder oraz dyrektor Muzeum Auschwitz Piotr Cywiński.

• 10:11

  Polacy są strażnikami pamięci o takich miejscach jak były obóz Auschwitz, by ta pamięć nie zginęła, a przez nią świat nie pozwolił na to, by doszło do katastrofy ludzkości - podkreślił prezydent Andrzej Duda, który w poniedziałek na terenie b. obozu Auschwitz oddał hołd ofiarom.

  "My, Polacy, na których ziemi okupowanej wtedy przez hitlerowskich Niemców, Niemcy zbudowali ten przemysł zagłady i ten obóz koncentracyjny, jesteśmy dzisiaj strażnikami pamięci" - powiedział prezydent Duda, podkreślając, że jest to - w pewnym sensie - kontynuacja misji rtm. Witolda Pileckiego, który raportował o obozie Auschwitz.

  "My dzisiaj - jako w jakimś sensie spadkobiercy rotmistrza Pileckiego - sprawujemy pieczę nad tymi miejscami. Polska o te miejsca dba właśnie po to, by pamięć nie zginęła, by nie zagasła, by zawsze pamiętano i by przez tę pamięć właśnie nigdy więcej świat nie pozwolił na to, aby doszło do takiej dramatycznej katastrofy ludzkiej, a ściśle mówiąc katastrofy ludzkości" - zaznaczył prezydent.

  Przypomniał też, że obozy koncentracyjne i obozy zagłady "takie jak Auschwitz-Birkenau, a w szczególności Birkenau, zbudowane zostały po to, by realizować zagładę narodu żydowskiego". "Taki był plan, zbrodniczy plan Hitlera, taki był zbrodniczy plan nazistowskich Niemców w czasie II wojny światowej, by dokonać ich zagłady" - mówił.

  "Upamiętniamy zatem dzisiaj wśród tych wszystkich, którzy zostali pomordowani podczas Holokaustu także i ponad trzy miliony obywateli polskich narodowości żydowskiej, którzy zostali przez Niemców w czasie II wojny światowej zabici" - dodał prezydent.

• 10:03

  W tym ogromnym namiocie, który przykrył wejście nad bramą główną do byłego obozu Auschwitz-Birkenau II o godz. 16 odbędą się obchody 80. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz. Wtedy przemówią najważniejsi goście - Ocalali. @RadioKrakow @MuzeumAuschwitz pic.twitter.com/wtYd7TtaT9

  — Natalia Feluś (@nataliafelus) January 27, 2025

• 09:43

  Piotr Cywiński: W nauczaniu o Auschwitz za dużo jest historii, za mało obywatelskości

• 09:41

  Kilkudziesięciu ocalałych - byłych więźniów niemieckich obozów, a także prezydent Andrzej Duda, złożyli w poniedziałek rano wieńce i znicze przed Ścianą Straceń w byłym Auschwitz I. Było to pierwsze z wydarzeń poniedziałkowych obchodów 80. rocznicy oswobodzenia obozu.

  Byli więźniowie przed Ścianą Straceń złożyli znicze i wieniec z biało-niebieskich kwiatów, układających się w pasy - w jego centrum widniał czerwony trójkąt z literą "P", symbolizujący polskich więźniów politycznych, których Niemcy osadzali w swoich obozach. Niektórzy z ocalałych mieli zawiązane chusty w biało-niebieskie pasy, przypominające obozowe pasiaki.

  Wieniec z biało-czerwonych kwiatów złożył prezydent Duda.

• 09:38

  Przed Bramą Śmierci na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz rozpoczęły się uroczystości 80. rocznicy jego wyzwolenia. Przy Bloku 11  grupa byłych więźniów w towarzystwie pracowników muzeum oraz części delegacji oddała hołd zamordowanym, złożyła wieńce i zapaliła znicze. Wieniec złożył prezydent Andrzej Duda.

  O 16 w uroczystościach wyzwolenia obozu weźmie udział w sumie  ponad 50 delegacji z całego świata, wśród nich prezydenci, premierzy i monarchowie

• 08:49

  Kolumny z prezydentami, premierami i ministrami przejadą z Krakowa autostradą A4 zjeżdżając z niej w Chrzanowie. Policja informuje, że największe utrudnienia będą w godz. 13-16 na autostradzie A4  w kierunek z Krakowa do Katowic, a w szczególności na zajeździe węzeł Balin w Chrzanowie, następnie na ulicach Skorupki, Oświęcimskiej i Kroczymiech w Chrzanowie oraz ulicach Chrzanowskiej, Oświęcimskiej i Beskidzkiej w Libiążu. Może także występować czasowe blokowanie ulic do nich przyległych. Policja prosi o wybór innych tras i stosowanie się do poleceń funkcjonariuszy, którzy w wielu miejscach mogą sterować ruchem ręcznie.

• 07:45

  Byli więźniowie Auschwitz starali się po prostu o obozie zapomnieć, niektórzy chirurgicznie usuwali tatuaże – powiedział PAP dr Piotr Setkiewicz, historyk, kierownik działu naukowego w Muzeum Auschwitz. Wielu jeszcze długo panicznie reagowało na widok munduru lub szczekanie psa.

  "Zazwyczaj starali się po prostu o obozie zapomnieć. Często po raz pierwszy nawiązywali kontakt z muzeum dopiero w latach 70. XX w., kiedy pojawiła się szansa na otrzymanie różnego rodzaju odszkodowań płaconych przez rząd niemiecki" - przekazał Setkiewicz.

  "Wielu z nich opowiadało, że jeśli w tramwaju usłyszą język niemiecki, to doznają szoku i uciekają. Albo jeśli np. w telewizji usłyszą lektora mówiącego w tym języku, to natychmiast muszą wyłączyć odbiornik" - zaznaczył Setkiewicz.

• 07:22

  80. rocznica wyzwolenia Auschwitz ma dla ocalałych z Holokaustu gorzki smak - powiedział PAP Christoph Heubner, wiceprezydent Międzynarodowego Komitetu Oświęcimskiego. Byłych więźniów niepokoi niestabilna sytuacja na świecie i wzrost poparcia dla partii skrajnie prawicowych - dodał.

• 07:18

  Centrum badań, edukacji i działań przeciwko antysemityzmowi, ekstremizmowi i radykalizacji powstanie w willi, w której podczas niemieckiej okupacji mieszkał komendant KL Auschwitz Rudolf Hoess. Nieruchomość kupiła organizacja Counter Extremism Project (CEP).

• 07:15

  „W tym roku w sposób szczególny chcemy się skupić na ocalałych. (…) To są osoby w bardzo sędziwym wieku. To oni wygłoszą główne przemówienia. Wszystko skoncentrujemy wokół ich przekazu” – powiedział PAP Piotr Cywiński.

  Zdaniem dyrektora muzeum jest rzeczą wspaniałą, że 80 lat po wyzwoleniu tylu ocalałych chce wrócić do tego miejsca, by jeszcze raz świadczyć o przeżyciach. „Główna ceremonia rozpocznie się o godzinie 16. (27 stycznia). Głos zabierze na niej trzech lub czterech ocalałych. Nie nam wskazywać, co mają mówić, ale liczę, że w ich głosach zabrzmią wskazówki, wezwania kierowane do nas, jak należy kształtować świat. Dziś przy fenomenalnym wzroście populizmu, demagogii, chaosie informacyjnym, potrzebujemy bardzo trwałych, jednoznacznych punktów odniesienia. Ich doświadczenie takim jest” – powiedział.

• 07:00

  Przed południem ocalali wraz z prezydentem RP Andrzejem Dudą wspólnie oddadzą hołd ofiarom składając wieńce i znicze przy Ścianie Straceń na dziedzińcu bloku 11 w były niemieckim obozie Auschwitz I. W tym miejscu w czasie istnienia obozu Niemcy rozstrzelali wiele tysięcy osób, głównie Polaków.

  Główna ceremonia rozpocznie się o godzinie 16. w ogromnym namiocie ustawionym przed byłym obozem Auschwitz II-Birkenau w taki sposób, że większość historycznej bramy głównej znalazła się pod nim. Wydarzenie potrwa około 90 minut. Głos będzie należał do ocalałych. To oni powitają około 3 tys. uczestników uroczystości, w tym delegacje około 60 państw i organizacji międzynarodowych, wśród których będą koronowane głowy oraz prezydenci i premierzy. Ocalali wygłoszą główne przemówienia. To będzie kluczowe wydarzenie uroczystości.

  Po byłych więźniach - w imieniu darczyńców Muzeum Auschwitz - przemówi Ronald Lauder, przewodniczący Światowego Kongresu Żydów. Głos zabierze też dyrektor oświęcimskiej placówki Piotr Cywiński.

  Finałem ceremonii będą modlitwy duchownych różnych religii i wyznań. Zmówią między innymi kadisz oraz Psalm 42. Wydarzenie zwieńczy hołd złożony ofiarom przez ocalałych oraz szefów delegacji państwowych. Uczynią to przy ustawionym w miejscu celebry starym wagonie kolejowym, dokładnie takim, w jakich Niemcy deportowali Żydów na Zagładę.