Wystawę Nie tylko Bruegel i Ru­bens. Malarstwo Nider­landów na Wawelu zobaczymy od 30 listopada do 27 lutego 2022. Uwaga: w dniu otwarcia ekspozycji, tj. 30 listopada, wstęp na wystawę jest bezpłatny w związku z trwa­jącą akcją Darmowy Listopad. Większość prezentowanych prac pochodzi ze zbiorów wawelskich, uzupełniają je obrazy z ko­lek­cji Muzeum Narodowego w Gdańs­ku.

Nie tylko Bruegel i Rubens. Malarstwo Nider­landów na Wawelu to nie jedyna wystawa, którą na koniec 2021 roku przygotował Wawel. Zwiedzający – także od 30 listopada – będą mogli podziwiać Carów Szujskich na sej­mie w 1611 roku – obraz z kolekcji Lwowskiego Muzeum Historycznego. Kuratorką pokazu, podobnie jak wystawy Nie tylko Bruegel i Rubens… jest dr Joanna Winiewicz-Wolska.

–To szczególny czas dla Zamku Królewskiego na Wawelu, który do 30 czerwca 2022 roku przejdzie znaczącą metamorfozę, zwieńczoną uroczystym i wiel­kim otwarciem Nowego Skarbca Koronnego i nie tylko. Zanim to jednak nastąpi, nie zamierzamy rezygnować z prezentacji wystaw czasowych, a wśród nich interesującego malarstwa niderlandzkiego z XVI wieku i początku XVII wieku, kiedy Niderlandy Południowe, obejmujące tereny dzisiejszej Belgii, były jednym z najważniejszych centrów artystycznych ówczesnej Europy. Zwiedzający będą również mieli niepowtarzalną okazję, by zobaczyć Carów Szujskich na sejmie w Warszawie w 1611 roku – obraz z kolekcji Lwowskiego Muzeum Historycznego, któremu blask przywrócili wawelscy konserwatorzy w latach 2011–2013. Przypomnę tylko, że nasi specjaliści podjęli się usunięcia dziewiętnastowiecznych przemalowań  obrazu, co pozwoliło na odsłonięcie jego siedemnastowiecznej warstwy i – co najważniejsze – na rekonstrukcję jego pierwotnego wyglądu – mówi prof. Andrzej Betlej, Dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu. 

W CZASACH BRUEGELA I RUBENSA

– Malarstwo Niderlandów XVI i pierwszej połowy XVII wieku to „nie tylko Bruegel i Rubens” – to liczna rzesza artystów, którzy zaspokajali popyt na dobra luksusowe bogacącego się mieszczaństwa – zwraca uwagę dr Joanna Winiewicz-Wolska, kuratorka wystawy, kustosz, kierownik Działu Zbiorów Zamku Królewskiego na Wawelu.

Rozwojowi twórczości artystycznej sprzyjała korzystna sytuacja gospodarcza. Wiodąca rola przypadła Antwerpii – dogodne położenie na skrzyżowaniu europejskich dróg handlowych, przywileje dla osiedlających się tu rzemieślników i kupców, dynamiczny rynek finansowy
o międzynarodowym zasięgu sprzyjały intensywnej wymianie handlowej i przyczyniły się do niebywałego rozkwitu miasta. – Tutaj ukształtował się rynek sztuki, powstały pierwsze cabinets d’amateurs wypełnione obrazami, rzeźbami i innymi cennymi przedmiotami, a śladem antwerpskich kolekcjonerów  podążyli rychło miłośnicy sztuki z innych krajów – stwierdza kuratorka.

Wystawa w salach Zamku Królewskiego na Wawelu prezentuje 31 obrazów (w tym 5 z Mu­­zeum Narodowego w Gdańsku), które znajdowały się zarówno w rezydencjach władców, jak też we wnętrzach domów zamożnych antwerpskich mieszczan. Oprócz dzieł wysokiej klasy są też obrazy nieco skromniejsze – masowa produkcja licznych warsztatów malarskich,
w których powstawały warianty i repliki kompozycji znanych malarzy, przeznaczone nie tylko na miejscowy rynek, lecz także na eksport.

ZE LWOWA DO KRAKOWA

Obraz Stanisław Żółkiewski przedstawia Zygmuntowi III i królewiczowi Władysławowi Zygmuntowi na sejmie w 1611 roku pojmanych carów Szujskich, jest zapewne kopią dzieła autorstwa malarza nadwornego Wazów Tomasza Dolabelli, które zdobiło niegdyś plafon jednej z sal Zamku Królewskiego w Warszawie. Ilustruje epizod o do­niosłym znaczeniu politycznym z okresu wojen polsko-moskiewskich (1609–1619).

To wydarzenie, nazwane w późniejszej historiografii hołdem carów Szujskich, zostało utrwalone zarówno na płótnie, jak też w grafice. Prezentowany na wystawie obraz, datowany na wiek XVII, pochodzi z rezydencji Sanguszków w Podhorcach, dokąd trafił w 1872 roku
z Zasławia, przewieziony tam przez Eustachego Sanguszkę. Autorstwo dzieła przypisywano malarzowi z kręgu Tomasza Dolabelli – poziomem wykonania w partiach najlepiej zachowanych odbiega od własnoręcznych dzieł weneckiego mistrza. Jego graficzna wersja – prezentujący ten sam schemat kompozycyjny miedzioryt Tomasza Makowskiego (ur. między 1562–1575, zm. 1630) – znajduje się w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie.

Warto zwrócić uwagę, że w 1872 roku, w trakcie zabiegów renowatorskich wykonanych przez Jana Kantego Lorenowicza, obraz został niemal całkowicie przemalowany,  czego efektem była zmiana wielu elementów jego oryginalnej kompozycji. Podczas gruntownej konserwacji, przeprowadzonej w latach 2011–2013 w pracowni konserwatorskiej Zamku Królewskiego na Wawelu, usunięto dziewiętnastowieczne przemalowania, odsłaniając siedem­nastowieczną warstwę malowidła, co pozwoliło  na rekonstrukcję jego pierwotnego wyglądu.

 

Informacje dla zwiedzających

  1. Nie tylko Bruegel i Rubens. Malarstwo Niderlandów na Wawelu

30 listopada 2021 – 27 lutego 2022

Miejsce: II piętro Zamku

wtorek – niedziela

9.30-17.00, ostatnie wejście 16.30

26, 31 grudnia, 6 stycznia - ostatnie wejście 16.00

 

Wstęp w ramach biletu do Reprezentacyjnych Komnat Królewskich

  1. Carowie Szujscy na sejmie w 1611 roku. Prezentacja obrazu z kolekcji Lwowskiego Muzeum Historycznego

30 listopada 2021 – 30 października 2023

Miejsce: Sala Pod Orłem na II piętrze Zamku

wtorek – niedziela

30 listopada 2021 - 27 lutego 2022: wtorek-niedziela 9.30-17.00, ostatnie wejście 16.00/16.30 (Flamandowie 16.:30)
26, 31 grudnia, 6 stycznia – ostatnie wejście 16.00

Wstęp w ramach biletu do Reprezentacyjnych Komnatach Królewskich

Prezentację obrazu z kolekcji Lwowskiego Muzeum Historycznego dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Bilety online:

https://ebilet.wawel.krakow.pl/